همزمان با سوم خرداد سالروز عملیات افتخارآفرین بیت المقدس و فتح خرمشهر، صبح امروز (دوشنبه) مراسم دانش آموختگی دانشجویان افسری و تربیت پاسداری دانشگاه امام حسین(ع) با حضور حضرت آیت الله خامنهای فرمانده معظم کل قوا برگزار شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ابتدای ورود به میدان، با حضور بر مزار شهیدان گمنام و قرائت فاتحه، یاد و خاطره شهیدان دفاع مقدس را گرامی داشتند و از خداوند متعال، علوّ درجات آنان را مسألت کردند.
فرمانده کل قوا سپس از یکان های حاضر در میدان سان دیدند.
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین جانبازان سرافراز حاضر در میدان از جمله جانبازان فداکار مدافع حرم و چند تن از خانوادههای معظم شهیدان را مورد تفقد قرار دادند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در این مراسم در سخنان مهمی به تبیین منطق قرآنی و اسلامی «جهاد کبیر» به معنای «ایستادگی و تبعیت نکردن از جبهه استکبار» و ابعاد و الزامات آن در نظام جمهوری اسلامی پرداختند و با اشاره به تلاشها و برنامهریزیهای گسترده جبهه استکبار برای نفوذ و تغییر هویت نظام اسلامی، گفتند: مهمترین وظیفهی کنونی مراکز دانشگاهی و حوزوی، عناصر و جوانان مؤمن و انقلابی، و همچنین سازمان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، «اقدام سنجیده و هوشمندانه برای تبیین و روشنگریِ ژرفا و عمق شعارهای انقلاب» و «پرهیز از اقدامات سطحی»، «کادرسازی برای آینده»، و «تدوین علمی تجربههای متراکم و شگفتانگیز انقلاب در طول ۳۸ سال گذشته» است.
حضرت آیت الله خامنهای با تبریک ایام ولادت قطب عالم امکان حضرت صاحب الزمان(عج) و همچنین گرامیداشت سوم خرداد سالروز فتح خرمشهر، این روز را یکی از روزهای فراموشنشدنی در تاریخ انقلاب و نماد قدرت الهی دانستند و افزودند: در مورد عملیات آزادسازی خرمشهر و دیگر عملیاتهای دفاع مقدس، جزییات فراوانی وجود دارد که شاید بسیاری از مردم و بهویژه نسل جوان، از آنها مطلع نباشند و بر همین اساس توصیه میشود که کتابهای مربوط به این عملیاتها، حتماً مطالعه شوند.
ایشان در بیان یکی از نکات مهم در عملیات آزادسازی خرمشهر به حمایت و دست قدرت الهی اشاره و خاطرنشان کردند: امام بزرگوار، آن مردِ خدا و حکیم الهیِ واقعی، فرمودند خرمشهر را خدا آزاد کرد.
رهبر انقلاب خاطر نشان کردند: در این منطق، هنگامی که همه تلاشها و مجاهدتها انجام و همه توان به میدان آورده و در نهایت به خدا توکل شود، دست قدرت الهی همچون پشتوانهای مستحکم به کمک خواهد آمد که نتیجهی آن، آزادسازی خرمشهر در مقابل دشمنی است که از همه امکانات و تجهیزات برخوردار بود.
حضرت آیت الله خامنهای افزودند: با این منطق، امکان آزادسازی همه دنیای تحت سلطه استکبار، امکان آزادسازی فلسطین، و امکان اینکه هیچ ملتی مستضعف نباشد، وجود دارد.
ایشان تأکید کردند: هر ملتی که دارای این منطق باشد و تمام تلاش و مجاهدت خود را بهکار گیرد و به خدا توکل کند، قطعاً مرعوب قدرت نظامی، مالی، تبلیغاتی و سیاسی قدرتها نخواهد شد.
رهبر انقلاب با اشاره به تلاش ناموفق جبهه استکبار در طول ۳۸ سال گذشته برای شکست انقلاب اسلامی، بهرغم استفاده از ابزارها و توطئههای گوناگون، آن را نمونه بارز پیروی از منطقِ مجاهدت و ایستادگی با توکل برخدا برشمردند و تأکید کردند: ملت ایران همچنان در صحنه است و جوانان بسیاری حاضرند که جان خود را در راه انقلاب فداکنند و این، همان چیزی است که قدرت خدا را جلب خواهد کرد.
حضرت آیت الله خامنهای این نوع رویارویی در مقابل جبهه استکبار را «جنگ نامتقارن» خواندند و گفتند: در این جنگ نامتقارن، هر دو طرف تواناییها و منابع قدرتی دارند که طرف مقابل، از آنها برخوردار نیست و منبع قدرت نظام اسلامی، اعتماد و توکل به قدرت خدا، اعتماد به پیروزی و اعتماد به قدرت اراده انسانهای مؤمن است.
جنگ نامتقارن جمهوری اسلامی و جبهه استکبار، جنگ ارادههاست و اراده هر طرف که سست شود، قطعاً شکست خواهد خورد
ایشان با تأکید بر اینکه جنگ نامتقارن، «جنگ ارادهها» است، خاطر نشان کردند: در میدان این جنگ، اراده هر یک از دو طرف سست شود، قطعاً شکست خواهد خورد، بنابراین باید مراقب بود تا تبلیغات و وسوسههای دشمن در اراده مستحکم ما خللی ایجاد نکند.
رهبر انقلاب، این جنگ را فراتر از جنگ نظامی و نوعی «جهاد» دانستند و افزودند: امروز برای کشور ما احتمال وقوع جنگ نظامیِ سنتی بسیار ضعیف است اما مسئله جهاد باقی است و این جهاد که منطقی قرآنی و اسلامی دارد، «جهاد کبیر» و به معنای «ایستادگی، مقاومت و پیروی نکردن از کفار و مشرکین» است.
حضرت آیت الله خامنهای با تاکید بر اینکه جهاد کبیر در عرصههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و هنری نیز تجلی و ظهور دارد، خاطر نشان کردند: در همه این عرصهها، بهجای تبعیت از جبهه کافران و مشرکان، باید از برنامه کاری اسلام و قرآن تبعیت کرد.
جهاد کبیر به معنای ایستادگی و پیروی نکردن از کفار و مشرکین است
ایشان مسئله امروز جمهوری اسلامی و جبهه استکبار را موضوع «تبعیت» دانستند و گفتند: آنها تمام ابزارها، فشارها و تلاشهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و تبلیغاتی و عوامل خائن خود را بهکار گرفته اند تا نظام اسلامی را به زانو درآورند و وادار به تبعیت کنند، اما آنچه که موجب عصبانیت شدید استکبار از ملت ایران شده، آن است که مردم بهخاطر مسلمان بودن حاضر به به تبعیت از استکبار نیستند.
رهبر انقلاب، طرح موضوعاتی همچون انرژی هسته ای، قدرت موشکی و حقوق بشر را بهانه خواندند و تأکید کردند: علت اصلی همه این دشمنیها و بهانهتراشیها، تبعیت نکردن از استکبار است زیرا اگر ملت ایران حاضر به تبعیت بود، قطعاً با قدرت موشکی و انرژی هستهای کنار میآمدند و هیچگاه نامی از حقوق بشر نیز به میان نمیآوردند.
حضرت آیت الله خامنهای درخصوص موضوع موشکی یک نکته را متذکر شدند و تأکید کردند: اخیراً درمورد توان موشکی ایران جنجال بسیاری بهراه انداختهاند اما بدانند که این هیاهوها تأثیری نخواهد داشت و آنها هیچ غلطی نمی توانند بکنند.
هیاهوهایی که در مورد توان موشکی ایران بهراه انداختهاند تأثیری نخواهد داشت و هیچ غلطی نمیتوانند بکنند
ایشان در ادامهی تبیین علت اصلی دشمنیِ استکبار با نظام اسلامی خاطر نشان کردند: آمریکاییها تلاش زیادی میکنند تا علت اصلی این دشمنی را بر زبان نیاورند اما گاهی نیز در اظهاراتشان این مسئله فاش میشود، همچنانکه چند روز پیش یک مسئول امریکایی بعد از تکرار اتهامات همیشگی بر ضدّ ایران، ناخواسته به موضوع «ایدئولوژی» یعنی همان تفکر اسلامی اشاره کرد که موجب میشود ملت ایران زیر بار حرف زور جبهه کفر و استکبار نرود.
رهبر انقلاب، «ایستادگی»، «تبعیت نکردن از دشمن» و «حفظ هویت انقلابی و اسلامی» را عوامل اصلی اقتدار نظام اسلامی و ملت ایران دانستند و خاطر نشان کردند: آمریکا و دیگر قدرتها، از این موضوع بهشدت ناراحت هستند و چارهای هم ندارند و بر همین اساس تلاش زیادی کردند که شاید بتوانند مراکز تصمیمگیری و تصمیمسازی کشور را در حیطه قدرت خود درآورند اما نتوانستند و به توفیق الهی نخواهند توانست.
دشمن نتوانست مراکز تصمیمسازی و تصمیمگیری را در حیطه قدرت خود درآورد و به توفیق الهی نخواهد توانست
حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: وظیفه اصلی سپاه، «پاسداری از انقلاب» است، بنابراین جهاد کبیر باید سرلوحه برنامههای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باشد.
ایشان با اشاره به هجمهها و تهمتهای فراوانی که علیه سپاه مطرح می شود، گفتند: علت اصلی این عصبانیتها، ایستادگی سپاه در مسیر انقلاب و حفظ جهتگیریها و روحیه انقلابی و اسلامی است.
رهبر انقلاب خطاب به جوانان کشور و دانشجویان حاضر در مراسم خاطرنشان کردند: آینده انقلاب متعلق به شما است و شما هستید که باید این تاریخ را با عزت حفظ کنید و بدانید در آینده، خرمشهرها، در پیش است؛ البته نه در میدان جنگ نظامی، بلکه در میدانی که ویرانیهای جنگ نظامی را ندارد و برعکس آبادانی نیز بهدنبال دارد اما از جنگ نظامی سختتر است.
خرمشهرها در پیش است؛ البته نه در میدان جنگ نظامی بلکه در میدانی که از جنگ نظامی سختتر است
حضرت آیت الله خامنه ای از همین زاویه به تبیین ابعاد مختلف «جهاد کبیر» در عرصههای اقتصاد، فرهنگ و اجتماع پرداختند و افزودند: «تأکید بر اجرای اقتصاد مقاومتی، بخش اقتصادی این جهاد است»؛ «تأکید بر این موضوع که جوانان مؤمن، حزباللهی و انقلابی به کارهای فرهنگی خودجوش با قدرت ادامه دهند و دستگاههای فرهنگی نیز در همین جهت حرکت کنند، بخش فرهنگی این جهاد است»؛ و «تأکید بر استفاده از همه ظرفیتها و استعدادهای کشور در مسیر پیشرفت، بخش فعال اجتماعی این جهاد کبیر است.»
ایشان با اشاره به اتهام ناروای برخی مخالفان این حرکت و ادعای اینکه استفاده از ظرفیتهای درونی به معنای قطع رابطه با دنیا است، افزودند: ما هیچگاه قائل به قطع رابطه با دنیا و حصار کشیدن به دور خود نیستیم بلکه میگوییم ارتباطات سیاسی و مبادلات اقتصادی داشته باشید، اما هویت و شخصیت اصلی خود را از یاد نبرید و هنگامی که می خواهید سخن بگویید و یا قرار داد امضا کنید، همچون نماینده ایران اسلامی و نماینده اسلام سخن بگویید و پشت میز قرارداد بنشینید و هوشمندانه اقدام کنید.
ارتباطات سیاسی و اقتصادی داشته باشید اما همچون نماینده ایران اسلامی و نماینده اسلام سخن بگویید و پشت میز قرارداد بنشینید
رهبر انقلاب با تأکید بر اینکه جهاد کبیر نیازمند هوشمندی و اخلاص است، به تلاشها و امیدهای دشمن برای نفوذ اشاره کردند و گفتند: امروز دشمن از وارد کردن ضربه اساسی به نظام اسلامی ناامید است اما با استفاده از ابزارهای مختلف و پیچیده در صدد نفوذ است تا هویت جوان ایرانی، هویت مورد پسند آمریکا و استکبار باشد زیرا در این صورت برای پیاده کردن اهداف و نقشههای خود مشکل و هزینهای نخواهد داشت.
حضرت آیت الله خامنهای، شناخت ناقص امریکا و جبهه استکبار از ملت ایران را منشأ محاسبات غلط آنان خواندند و خاطر نشان کردند: البته آنها از نفوذ ناامید نیستند و در چنین شرایطی، وظیفه بزرگی بر دوش همهی غمخواران ملت ایران و نظام اسلامی از جمله سپاه پاسداران قرار دارد.
ایشان با تأکید بر اینکه سپاه باید همواره آمادگیهای نظامی خود را در بهترین و نوآورترین شکل حفظ کند، افزودند: اما وظیفه سپاه فقط جنگ در میدان نظامی نیست بلکه در مقطع فعلی، یکی از وظایف مهم همه دلسوزان، دوستداران و وفاداران به انقلاب از جمله سپاه، تبیین، روشنگری و آشنا کردن ذهنها با اعماق و ژرفای حقایق و شعارهای انقلاب است.
وظیفه مهم همه دلسوزان از جمله سپاه تبیین و روشنگری در مقابل نفوذ دشمن است
رهبر انقلاب همه را به اهتمام به موضوع تبیین و روشنگری و کارهای عمقی توصیه مؤکد کردند و گفتند: تبیین شعارهای انقلاب و روشنگری نسبت به عمق این شعارها، از لوازم اساسی تحقق جهاد کبیر است زیرا شعارهای انقلاب، همچون نشانه و شاخص، مسیر صحیح انقلاب و صراط مستقیم را نشان می دهند.
حضرت آیت الله خامنه ای، احساسات و عواطف را در دنبال کردن حقایق و شعارهای انقلاب لازم اما غیرکافی دانستند و تأکید کردند: اگر این مسائل با تعمیق و ژرفنگری تبیین شوند، قطعاً ایمان و باور افراد نسبت به این شعارها، از آنها جدا نخواهد شد و ثبات دائمی خواهد داشت.
ایشان، علت اصلی چرخشهای صد و هشتاد درجهای برخی افراد در مقاطع مختلف انقلاب را، نداشتن عمق، و نگاه سطحی آنان به مسائل دانستند و خاطر نشان کردند: باید در مسائل اصلی و شعارهای انقلاب به اعماق فکر و اندیشه رفت و از راهنماییهای اساتید صالح استفاده کرد.
رهبر انقلاب، «کادر سازی برای آینده» و «تدوین علمی تجربه های متراکم سی و هشت ساله انقلاب اسلامی در فراز و نشیب های شگفت انگیز» را از دیگر الزامات جهاد کبیر برشمردند و افزودند: در این خصوص، همه مراکز دانشگاهی و حوزوی بهویژه دانشگاه امام حسین(ع)، وظیفه و مسئولیت دارند.
حضرت آیت الله خامنه ای در تبیین ضرورت اقدامات عمیق، از برخی اقدامات غیرمنطقی انتقاد و تأکید کردند: گاهی برخی افراد و جوانهایی که ممکن است صالح و مؤمن هم باشند، به دلیل مخالفت با یک فرد یا یک جلسه سخنرانی، هیاهو و جنجال بهراه میاندازند و آن مجلس را بر هم میزنند، در حالیکه من از قدیم با این کارها که هیچ فایدهای نیز ندارد، موافق نبوده و نیستم، و معتقدم فایده در تبیین و کار درست و هوشمندانه است.
برهم زدن جلسات سخنرانی هیچ فایدهای ندارد؛ فایده در تبیین و کار درست و هوشمندانه است
ایشان جوانان مؤمن و انقلابی را به هوشیاری فراخواندند و گفتند: البته گاهی برخی افراد از روی اغراض، این کارهای نادرست را انجام میدهند و سپس به گونه ای وانمود کنند که کار عناصر حزب اللهی و مومن است، بنابراین باید کاملاً هوشیار بود.
رهبر انقلاب، روشنگری عمیق و اقدامات صحیح و هوشمندانه را از وظایف اصلی برشمردند و تاکید کردند: همه این اقدامات درصورتی تأثیرگذار خواهد بود که به خداوند متعال توکل و توسل کنیم.
حضرت آیت الله خامنه ای در پایان سخنان خود، لازمه استحکام رابطه قلبی با خداوند را، «انس بیشتر با قرآن و تدبر در آیات الهی»، «توجه به نماز و ادای آن با حضور قلب» و «استفاده از فرصت ماههای شعبان و رمضان» دانستند.
در این مراسم سردار سرلشکر محمد علی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عامل اصلی اقتدار نظام اسلامی را ایستادگی در مقابل زیادهخواهیهای آمریکا دانست و گفت: سپاه برای خنثیسازی توطئههای دشمنان بر راهبردهایی همچون «تولید قدرت در جهت پاسداری از انقلاب»، «بازخوانی صورت و سیرت انقلاب اسلامی» و «انتقال تدابیر رهبر معظم انقلاب به سطوح عملیاتی» تمرکز کرده است.
فرمانده کل سپاه با اشاره به جنگافروزی نیابتی آمریکا از طریق رژیمهای مرتجع منطقه، خاطرنشان کرد: بیداری و مقاومت اسلامی همچنان ادامه دارد و تلاشهای نظام سلطه نمیتواند مانع استمرار انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی شود.
سرلشکر جعفری افزود: پاسداران جوان امروز آمادهاند تا در میدانهای دشوار و پیچیدهی آینده، از اسلام، انقلاب و عزت نظام اسلامی، جانانه دفاع کنند.
سردار دریادار پاسدار مرتضی صفاری فرمانده دانشگاه امام حسین (ع) نیز گزارشی از اقدامات و برنامههای علمی، فرهنگی، آموزشی و تقویت توان رزمی این دانشگاه ارائه کرد.
در این مراسم تعدادی از فرماندهان، مدیران، پژوهشگران و مبتکران، و نماینده دانشآموختگان و دانشجویان نمونه دانشگاه امام حسین(ع) هدایای خود را از دست فرمانده معظم کل قوا دریافت کردند و نماینده دانشجویان دانشگاه امام حسین(ع) نیز مفتخر به دریافت سردوشی شد.
اجرای طرح «عبادی الصالحون» از جمله برنامه های مراسم امروز میثاق پاسداری دانشجویان دانشگاه افسری امام حسین(ع) بود.
همچنین در این مراسم، یکان های حاضر در میدان از مقابل فرمانده کل قوا رژه رفتند.
آیین بدرقه و تشیع پیکر همسر سرلشکر خلبان شهید عباس بابایی در ستاد نیروی هوایی ارتش برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در این مراسم که صبح امروز در ستاد نیروی هوایی ارتش و با حضور فرماندهان ارشد و کارکنان این نیرو برگزارشد، حجت الاسلام والمسلمین ابوترابی فرد، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی آل هاشم نماینده ولی فقیه و رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش و حجت الاسلام والمسلمین شهیدی محلاتی نماینده ولی فقیه و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران نیر حضور داشتند.
در این مراسم پیکر بانوی فداکار و مومنه حاجیه خانم صدیقه حکمت، همسر شهید سرافراز ارتش اسلام، سرلشکر خلبان عباس بابایی پس از اقامه نماز توسط رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران جهت خاکسپاری به استان قزوین منتقل شد.
گفتنی است صدیقه (ملیحه) حکمت پس از تحمل درد ناشی از عارضه کبد در سن 57 سالگی در بیمارستان نمازی شیراز دعوت حق را لبیک گفت
سفر بان کی مون به کشورش این شائبه را به وجود آورده که وی تمایل دارد در انتخابات ریاست جمهوری دسامبر 2017 شرکت کند.
دبیر کل سازمان ملل امروز (چهارشنبه) به کره جنوبی میرود. این درحالی است که سفر وی به کشورش این شائبه را به وجود آورده که وی تمایل دارد در انتخابات ریاست جمهوری دسامبر 2017 شرکت کند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نقل از خبرگزاری فرانسه، سفر بان کیمون، دبیرکل سازمان ملل به کره جنوبی همزمان با برگزاری چند نشست بین المللی از جمله کنفرانس سازمانهای غیردولتی سازمان ملل در شهر "گیئونگجو" واقع در جنوب این کشور صورت میگیرد.
گرچه قرار نیست وی در این سفر به گفتگو با مقامهای رسمی دولت سئول بپردازد، اما آینده سیاسی بان کیمون به نظر موضوع اصلی رسانهها در این کشور است.
دبیرکل 71 ساله سازمان ملل قرار است در پایان سال جاری میلادی از سمت خود کناره گیری کند؛ درست 12 ماه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری کره جنوبی در دسامبر 2017.
درهمین حال، حزب حاکم "سائهنوری" در کره جنوبی گفته است که با کمال میل از نامزدی بان کیمون برای حضور در این رقابت انتخاباتی استقبال میکند.
بان کیمون به خاطر اقداماتی که انجام داده به شدت در میان مردم کشورش محبوبیت دارد.
شائبههای زیادی در این باره به وجود آمده که وی به دنبال حضور در این انتخابات است اما دبیرکل سازمان ملل به اظهارنظر در این باره نپرداخته است و تنها گفته که بر مدت باقی مانده دوران دبیرکلیاش تمرکز دارد.
یکی از قانونگذاران حزب حاکم کره جنوبی در این باره گفت: دبیرکلی سازمان ملل یک ریاست جهانی است و بان کیمون پس از 10 سال فعالیت در این پست، تجربیات خوبی در این زمینه دارد و به خوبی با رهبران جهان در ارتباط است. بنابراین، زمان مناسبی است که بان کیمون این تجربیات را به خوبی مورد استفاده قرار دهد.
اما همه سیاستمداران در کره جنوبی نسبت به حضور بان کیمون در سیاست روی خوش نشان نداده و "پارک ون سون"، شهردار سئول در این باره گفت: به نظرم بهتر است که بان کیمون پس از ترک سمتش به عنوان دبیرکل سازمان ملل مدتی از سیاست کنارهگیری کند.
بان کیمون حتی زمانی که در سال های 2004 تا 2006 وزیر خارجه کره جنوبی بود، به هیچ حزب سیاسی در این کشور ملحق نشد.
رئیس جمهور گفت: مجلس خبرگان، مجلسی است که به مردم، برای شرایط سختی که پیش روی تاریخ ملت ما قرار می گیرد، اطمینان می دهد.
حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در گفتوگویی با صداوسیما اظهار داشت: وظیفه مجلس خبرگان آن است که در روز مبادا، رهبر را در شرایطی که در قانون اساسی آمده است انتخاب و به مردم معرفی کند.
وی گفت: یک بار مجلس خبرگان در آزمونش بسیار موفق بوده است و آن در 14 خرداد بعد از رحلت حضرت امام (ره) بود که توانست هم با سرعت و هم با دقت رهبر شایسته ای را انتخاب کند به گونه ای که در 14 خرداد وقتی انتخابات تمام شد دنیا از سرعت عمل مجلس خبرگان دچار شگفتی شد.
اهم اظهارات رییس دولت را بخوانید؛
*امیدواریم سالیان دراز عمر بابرکت رهبر معظم انقلاب پایدار بماند و مجلس خبرگان نیازی نداشته باشد در این زمینه تصمیم بگیرد اما بسیار مهم است که فقهایی تصمیم گیر هستند که منتخب مردم هستند.
* در مجلس خبرگان در واقع مردم سالاری دینی به معنای واقعی کلمه تبلور پیدا می کند اولاً همه نمایندگان منتخب مردم هستند ثانیاً همه آنها فقهای شایسته ای هستند، فقهای شورای نگهبان آنان را تأیید کرده اند.
*امیدوارم مجلس خبرگان پنجم در ادای وظایفش و در کمیسیون هایی که پیش رو دارد در فعال کردن کمیسیون ها فعال تر باشد و مردم هم با استقرار مجلس پنجم خبرگان از آینده خود مطمئن باشند.
تحولات سیاسی در ترکیه و کنار رفتن احمد داود اوغلو، از فصلی تازه در سپهر سیاسی این کشور حکایت دارد.
محمد شریفی کرجان*
انتخاب
بینالی (بن علی) یلدیریم، به مقام دبیر کلی حزب عدالت و توسعه و نخست
وزیری ترکیه و کنار گذاشته شدن احمد داوود اوغلو از عرصه نخست وزیری حلقه
پایانی زنجیری بود که از زمان انتخاب رجب طیب اردوغان، به ریاست جمهوری
ترکیه آغاز شده بود. دورانی که از آن به عنوان دوران آمادگی ترکیه برای
ورود به دوران گذر از سیستم پارلمانی به سیستم ریاست جمهوری نیز می شود یاد
کرد. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به تحولات داخلی ترکیه از سال 2014
تا کنون.
سیستم ریاست جمهوری؛ رویایی شیرین که خواب را از چشم بسیاری از رهبران قدرتمند ترکیه از جمله نجم الدین اربکان و سلیمان دمیرل ربوده بود این بار در رویاهای رجب طیب اردوغان در حال تجلی پیدا کردن است. گذر از سیستم پارلمانی به سیستم ریاست جمهوری در ترکیه اگرچه بارها در طول تاریخ جمهوریت این کشور مطرح شده بود ولی تا این اندازه جدی دنبال شده نشده بود که رجب طیب اردوغان از زمان ریاست جمهوری خود دنبال کرده است. سیستم پارلمانی که یادگار کمال آتاتورک است از سوی حزب اپوزیسیون اصلی ترکیه یعنی جمهوری خواه ها در طول تاریخ به عنوان خط قرمز ترکیه در نظر گرفته شده و هرگونه بحث در خصوص تغییر سیستم مدیریتی کشور از سوی جمهوری خواه ها محکوم شده بود. ولی اکنون شرایط به گونه ای تغییر پیدا کرده که ترکیه وارد دوران جدیدی شده است.
سخنرانی رجب طیب اردوغان بعد از پیروزی در انتخابات 10 اوت 2014 نشان گر این بود که ترکیه با شرابط سیاسی گوناگونی روبه رو خواهد بود. اظهارات اردوغان در اولین سخنرانی خود به عنوان رئیس جمهور ترکیه مبنی بر این که به مانند رئیس جمهورهای سابق ترکیه منفعل نخواهم بود و حضوری پررنگ در سیاست خواهم داشت عملا در این دو سال اجرا شده و اردوغان از مرزهای قانون اساسی ترکیه که اختیارات رئیس جمهور را محدود می کند فراتر رفته است.
موجی از تبلیغات رسانه ای، مطبوعاتی و خبرگزاری های کثیر نزدیک به اردوغان در تاسیس کاخ ریاست جمهوری ترکیه و دعوت های بیشمار رهبران خارجی که در این کاخ با استقبال از سوی اردوغان صورت گرفت در همان روزهای اولیه علنا نخست وزیری در ترکیه را در سایه نگه داشته بود. اردوغان و جریان اردوغانیسم داخل حزب عدالت و توسعه بعد از 10 اوت 2014 تنها یک هدف در سر داشتند و آن هم تغییر قانون اساسی ترکیه و در پی آن تبدیل کشور به سیستم ریاست جمهوری بود. پروسه ای که اردوغان زیرکانه و با تدبیر آن را گام به گام جلوتر می برد. بعد از بحث های جنجالی در خصوص کاخ ریاست جمهوری ترکیه نوبت به یک تصفیه درون سازمانی رسیده بود. در داخل حزب عدالت و توسعه جریان هایی به وجود آمده بود که در حال ایجاد مانع در سکوی پرتاب اردوغان بودند. حذف افراد مهمی همچون عبدالله گل، بولنت آرنج، حسین چلیک، بشیر آتالای و ... از ساختار اصلی (شورای مرکزی حزب آک پارتی) اولین دور از تصفیه های دورن سازمانی حزب عدالت و توسعه را رقم زد.
انتخابات پارلمانی 7 ژوئن 2015 ترکیه یک دورانی حساس برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه بود. انتخاباتی که برای ادوغان یک قطعه بسیار بزرگ از پازلی بود که سال ها در تلاش برای کامل کردن آن بود. در این دوره از انتخابات حزب عدالت و توسعه با یک رقیب جدی روبه رو بود. از زمانی که حزب عدالت و توسعه در ترکیه قدرت را در دست گرفته بود از حمایت اکثریتی کردها برخوردار بود و در ادوار مختلف انتخاباتی کردها به حزب عدالت و توسعه رای داده بودند ولی در این دوره از انتخابات حزبی از مناطق کردنشین با رهبری صلاح الدین دمیرتاش رهبر کاریزماتیک کردها شرایط سختی را برای حزب عدالت و توسعه در شرق و جنوب شرق ترکیه (مناطقی که برگ برنده حزب اردوغان بوده است) ایجاد کرده بود.
حزبی که با شعار مقابله با سیستم ریاست جمهوری و ایجاد صلح در ترکیه در عرصه انتخاباتی حاضر شده بود توانست با کسب بیش از 13 درصد آراء هم حد نصاب انتخابات را پشت سر گذاشته و به عنوان اولین حزب کردی در پارلمان ترکیه حاضر شود و مهمتر از آن اجازه کسب اکثریت را به حزب عدالت و توسعه برای تشکیل حکومت نداده بود. حال اردوغان دو راه بیشتر نداشت یا تن به حکومت ائتلافی باید می داد یا کشور را به انتخابات زودهنگام باید می کشاند.
تشکیل حکومت ائتلافی در آن برهه زمانی مساوی بود با از بین رفتن رویاهای ریاست جمهوری در ترکیه به همین دلیل از همان روزهای اول مشخص بود که اردوغان تن به حکومت ائتلافی نخواهد داد. بنابراین تدبیری دیگر باید اندیشیده می شد. سناریوی مبارزه با ترور، تدبیری که از بسیاری جهات به نفع حزب عدالت و توسعه و رجب طیب اردوغان عمل کرد. نفوذ شبه نظامیان پ.ک.ک به داخل ترکیه موجی از درگیری های شدید ارتش و شبه نظامیان پ.ک.ک در جنوب شرق ترکیه را دامن زده بود که این کشور را روز به روز به داخل آتش درگیری ها می کشاند. ولی این موضوع دست مایه حزب عدالت و توسعه شد تا بتواند در کمتر از 6 ماه در انتخابات 1 نوامبر 2015 بار دیگر قدرت را به دست گیرد.
این درگیری ها از 3 جهت به نفع اردوغان و حزب آک پارتی عمل کرده بود: 1) از خلع حکومتی به وجود آمده در این مدت استفاده کرده و با تبلیغات بیشماری به ملت ترکیه تفهیم شده بود که در صورت نبود حکومت مقتدر در ترکیه درگیری ها گسترش پیدا خواهد کرد 2) حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) که با شعار ایجاد صلح در مناطق کردنشین در انتخابات حضور پیدا کرده بود در واقع با آغاز درگیری ها در شعار اصلی خود شکست خورده و محبوبیت این حزب در بین کردها کاهش پیدا کرد 3) و از همه مهمتر با ایجاد حس ملی گرایانه در ترکیه و طرح دوباره درگیری ها میان کرد – ترک، حزب عدالت و توسعه توانست رای بسیاری از ملی گراهای ترکیه را به سمت خود جذب کند. چیزی که در انتخابات 1 نوامبر 2015 تحت عنوان ریزش شدید از حزب حرکت ملی ترکیه به حزب عدالت و توسعه شاهد آن بودیم.
پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات 1 نوامبر 2015 و تشکیل حکومت توسط احمد داوود اوغلو سد بزرگی را از مقابل اردوغان برای عملی کردن رویاهای خود برداشته بود. ولی این بار نیز جریان های درون سازمانی بر علیه این رویا عمل می کرد. از همان روز اول تشکیل حکومت، اختلافات بر سر اعضای کابینه میان احمد داوود اوغلو و رجب طیب اردوغان و یا مخالفت های ضمنی داوود اوغلو با سیستم ریاست جمهوری در ترکیه نشان از ایجاد یک مانع جدید بر سر راه اردوغان بود. پارلمانی که به ریاست اسماعیل قهرمان تشکیل شده بود 2 هدف عمده را دنبال می کرد.
2 لایحه مهم تحت عناوین اصلاح قانون اساسی ترکیه و لغو مصونیت های قضایی از نمایندگان پارلمان ترکیه در واقع قدمی روبه جلوی دیگر در عملی کردن سیستم ریاست جمهوری در ترکیه بود. تشکیل کمیسیون اصلاح قانون اساسی ترکیه در پارلمان این کشور آغازی جدید در راستای تغییر مدیریتی ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری بوده است. ولی از داخل حزب عدالت و توسعه جریان هایی به وجود آمده بود که مانع سرعت در این کار می شد.
یکی از اصلی ترین جریان ها احمد داوود اوغلو بوده است. بنابراین تصفیه ای دیگر در راه بود تا مسیر را برای اردوغان هموار کند. سلب برخی از اختیارات نخست وزیری از سوی شورای مرکزی حزب عدالت و توسعه و چند روز بعد از آن تصمیم به تشکیل کنگره ویژه برای تعیین دبیر کل حزب بدون نامزدی احمد داوود اوغلو؛ کنار گذاشته شدن وی از مسیر پیشروی اردوغان بود. 22 می 2016 روز بزرگی برای اردوغان در مسیر تبدیل ترکیه به ریاست جمهوری به حساب می آید. انتخاب بن علی یلدیریم به عنوان نخست وزیری ترکیه و سخنرانی اولیه وی با تاکید بر سیستم ریاست جمهوری نشانگر آغاز یک دوران جدید در عرصه سیاسی ترکیه است، دورانی که از آن می توان به دوران گذر از سیستم پارلمانی به سیستم ریاست جمهوری یاد کرد.
علاوه بر این، اشاره کوتاه به لایحه لغو مصونیت های قضایی از نمایندگان پارلمان ترکیه نیز خالی از لطف نخواهد بود. تصویب این طرح بسیاری از نمایندگان مخالف اردوغان در پارلمان ترکیه را در موضع ضعف قرار داده است. وجود 787 پرونده علیه 137 نماینده پارلمان ترکیه در دادگاه های این کشور به خصوص رهبران 3 حزب اپوزیسیون اصلی ترکیه در میان این نمایندگان و تلاش برای دادگاهی کردن آنان در واقع یک سیاست از عرصه به در بردن مخالفان سیستم ریاست جمهوری است. کمال قلیچدار اوغلو، رهبر جمهوری خواه های ترکیه، دولت باغچلی، رهبر ملی گراهای ترکیه و صلاح الدین دمیرتاش رهبر حزب دموکراتیک خلق ها از جمله کسانی بوده اند که مخالفت شدید خود از سیستم ریاست جمهوری را بارها اعلام کرده و عنوان کرده بودند تا زمانی که هستند نخواهند گذاشت این سیستم در ترکیه عملی شود. حال هر 3 رهبر سیاسی ترکیه با خطر دادگاهی و حتی زندانی شده روبه رو شده اند.